Botanik olarak adaçayı bitkisi ballıbabagillerden 30-75 santimetre arasında boyları değişen, kışın yaprak dökmeyen çalımsı bir bitkidir. Mevsimsel olarak yaz aylarında (Haziran-Temmuz) çiçek açar. Odunsu gövdesi vardır. Yakıcı, ferahlatıcı bir kokusu vardır. Genellikle yaprakları gri-yeşil renktedir.
Bu bitki tohumları ile kendiliğinden çoğalır fakat gövde çelikleme işlemi ile de üretilebilir. Ayrıca bitki tohumları kahverengi ve yumurta biçimlidir.
Adaçayı bitkisinin bilinen isimleri kutsal bitki, Salvia-officinalis, Feuille de sauge, Salvie Folium, Sauge
Adaçayı Bitkisinin Kullanım Alanları
*İlaç sektöründe etken madde olarak kullanılır.
*Çay olarak içilir.
*Yaprakları ve gövdesi kurutularak tütsü yapılır.
*Yağı çıkartılarak harici kullanım yapılır.
ADAÇAYININ FAYDALARI
Adaçayı Akdeniz bölgesinde ve Akdeniz ülkelerinde halk ilacı olarak adlandırılır.
*Antimikrobiyal ve antioksidan etkisinden dolayı üst solunum yolu enfeksiyonları, ruhsal problemler, uykusuzluk, cilt çatlakları, göz ve diş enfeksiyonları ve ağız içi yaralarının tedavisinde faydalıdır.
*Menapoz döneminde görülen şikayetler (aşırı terleme, ateş basması, gerginlik, sinirlilik) gibi belirtilerin azaltılmasına yardımcı olur.
*Adet düzensizliği, adet döneminde görülen şiddetli ağrı gibi kadınlarda menstrual silklusun neden olduğu şikayetlerin giderilmesinde etkilidir.
*Tıpta hiperhidrozi olarak tanımlanan aşırı terleme hastalığına da faydalıdır.
Bu faydalardan yararlanabilmek için adaçayı bitkisinin çayını günde iki fincan olarak tüketmek önerilir.
Peki, adaçayı bitkisinin çayı nasıl demlenir?
En lezzetli ve acı olmayan aromatik bir çay elde edebilmek için, normal çaydanlık (alt-üst) kullanılır.
-Çaydanlığın altına 1 litre su konulur ve aynı anda üstteki küçük çaydanlığa adaçayı bitkisi yıkanarak konulur. (1 tutam çekilmemiş yaprak hali konulur ise yumuşacık daha aromatik bir tat elde edilir.)
-Alttaki su kaynayana kadar üstteki yapraklar ısınır ve biraz yumuşar.
-Sonra kaynayan sudan 1 su bardağı kadar üstteki çaydanlığa aktarılır ve demlenmesi için alt çaydanlık 10 dakika kadar kısık ateşte bırakılır.
-10 dakika sonra çaydanlık ateşten ayrılır. 1 fincanın üçte biri adaçayı ile üçte ikisi normal kaynamış su ile doldurulur. Şeker kullanmamak için 1 tane kabuk tarçın konularak tüketilir. (kabuk tarçın fincanın içinde 5 dakikadan fazla tutulmamalıdır.)
Bu çayı adet dönemlerinde, menopoz dönemlerinde, ruhsal gerginlik hissedilen zamanlarda, ağız içi ve diş eti yaraları oluşumunda kullanmak fayda sağlayacaktır.
Adaçayı banyosu yapmak da cilt ve saç sağlığına faydalıdır. Ayrıca romatizmal hastalıklardan kaynaklı ağrılara iyi geldiği de bilinmektedir.
AKNE VE CİLT RAHATSIZLIKLARINDA ADAÇAYI (ACI ELMA) YAĞININ KULLANIMI
Akne, egzama ve sedef hastalığından korunmak ve cilt lekelerinden kurtulmak içinde adaçayı bitkisini banyoda kullanmak yararlıdır.
Peki adaçayı bitkisi banyoda nasıl kullanılır?
Yine banyo yapmadan 30-60 dakika önce adaçayı bitkisini demlemek gerekir. Banyo suyu için adaçayı şu şekilde demlenir;
Alt-üst çaydanlık kullanılır. Çaydanlığın altına 1 litre su konulur. Üst çaydanlığa da 3 tutam adaçayı eklenir. Alttaki su kaynarken üstteki yapraklar hafif yumuşar. Su kaynadıktan sonra çaydanlığın üstüne dolana kadar su ilave edilir. Altı 10 dakika açık bırakılır. Üstteki adaçayı ısı ve buharla iyice demlenir.
10 dakika sonra ateşten alınır en az 30-50 dakika daha demlenmeye bırakılır.
Duş alırken duş suyuna köpüklenirken karıştırılır.
Duş alırken duş suyuna köpüklenirken, demlenmiş adaçayı solüsyonunun yarısı az az karıştırılır. Diğer yarısı da durulanma suyuna eklenir ve bu su ile durulanılır. (Adaçayı suyundan sonra tekrar su ile durulanma gerekmez.)
-Adaçayı bitkisini çay olarak tüketmenin kolon kanserinin başlangıç evrelerini baskılandığı bazı araştırmalarda gözlenmiştir.
-Adaçayı bitkisinin çayı aynı zamanda dikkat güçlendirir ve Alzheimer hastalığının belirtilerini azaltmakta etkilidir.
-Depresyon ve stresi azaltır.
Adaçayı Bitkisinin Çayı Hangi Durumlarda Tüketilmemelidir?
*Kronik hastalıkları olan bireylerin hekime danışmaları önemlidir.
*Ameliyat öncesi ve sonrası erken dönemler içinde olan kişilerin adaçayı bitkisinin çayı da dahil tüm bitkisel ilaç ve çayları tüketmemeleri gerekir.
*6 yaşından küçük 1 yaşından büyük çocuklarda bu çayı 1 tatlı kaşığına 1 çay bardağı su karışımı yapılarak tüketilmesi ve yine kronik hastalık mevcut ise tüketilmemesi gerekir.
*Genel olarak günde iki fincandan fazla tüketilmemesi gerekir.
*Kanser hastalarının tedavi sırasında bu çayı tüketmeleri önerilmez.
*Diyabet (Diyabet Hastalığı ve Egzersiz için), Alzheimer ve nöbet geçirten nörolojik hastalıkları olan kişilerin ilaçlı tedavi sırasında adaçayı bitkisinin çayını tüketmeleri zararlıdır.
Adaçayı Yağı Nasıl Elde Edilir?
Adaçayı yağı, adaçayı bitkisinin yaprakları ve çiçeklerinin buharla ısıtılması ve dilate edilmesi yoluyla elde edilir.
Adaçayı (Acı Elma Yağı) Faydaları
*Cildi enfeksiyon ajanlarından temizler,
*Saç derisinde meydana gelen kepeklenmeleri engeller,
*Cilt yüzeyinde meydana gelen sivilcelenmeyi engeller,
*Saç dökülmesinin önlenmesinde etkilidir,
*Yüzde ve vücutta meydana gelen gebelik ve güneş lekelerinin giderilmesinde etkilidir.(Çay ya da tonik olarak yatmadan önce kullanılabilir. Lekeleri giderir, cilde ışıltı verir.)
*Antideprasan özelliğe sahiptir,
*Aromaterapi masajı şeklinde uygulandığında rahatlama sağlar,
ADAÇAYI (ACI ELMA) YAĞI BEBEKLERDE GAZ SANCISI İÇİN NASIL KULLANILIR?
*2 aydan sonra çocuklarda bire bir ölçüsünde zeytinyağı ile karıştırılarak kullanıldığında (bir çay kaşığı ada çayı yağı bir çay kaşığı saf zeytinyağı ile karıştırılıp göbek deliği çevresine, beline ve ayak tabanlarına sürerek sakinleşmeleri, rahat uyumaları ve gaz problemlerinin çözümlenmesine faydalıdır.)
*Aynı yöntem çocuklarda grip, nezle, soğuk algınlığı, burun tıkanıklığı içinde kullanılabilir.
6 aydan küçük bebeklerde doktora danışılması uygundur.
*Cilt çatlaklarına iyi gelir.
*Saf zeytinyağı ile bire bir oranında karıştırılarak yatmadan önce topuk çatlaklarına sürülmesi çatlakların düzelmesine fayda sağlar.
*Yeni oluşan yaralarda ya da yara izlerinin tedavisinde etkilidir.
*Ağız için yaraların verdiği ağrı ve rahatsızlık hissini giderir. Yaraları geçirmede faydalıdır.
*Cildi sıkılaştırır vücutta çıkan sivilceleri geçirir ve cilde parlaklık verir.
*Yaşlanma karşıtı etkisi vardır. Cildin sarkmasını ve kırışmasını yavaşlatır.
*Adet dönemimdeki baş ağrısı, bel ağrısı, bulantı, depresyon, halsizlik ve yorgunluk hislerini en aza indirir.
*Göğüs daralması, nefes almada güçlük, tıkanma, öksürük gibi problemlere iyi gelir.
*Astım hastalığına faydalıdır.
*Ağız kokusunu giderir, sindirim sistemini rahatlatır, gaz problemine iyi gelir.
