Kekikler ballıbabagil ailesinden olup anayurtları Avrupa’nın güney bölgeleridir. Ülkemizde 40 kadar kekik türü vardır. Kurak tepelerde kendiliğinden yetişmektedir. 25-30 santimetre boylarında kış aylarında yaprak dökmeyen çok yıllık çalı bitkileridir. Yeşil dörtgen çeşitli gövdesi vardır ve bitkinin ikinci yılında odunsudur. Latince ismi Thymus olarak bilinir.
Tüylü, gri-yeşil renkli, güzel kokulu yaprakları vardır. Yaprak uzunluğu 1 santimetre kadardır. Kekik bitkisinin çiçekleri yaz aylarının başı ve ortası gibi açar. Yaz aylarının sonlarına doğru tohumlanır. Tohumlar parlak kahverengidir. Tohumlarını dökerek çoğalır. Kekik bitkisi bol güneşli, nemli iklimi, alkalik toprağı sever.
Avrupa’da bazı yerlerde kış mevsimi dışında ilk ve sonbaharda da bitkinin tamamı ve ya kökleri bölünerek ya da çelikleri alınarak da üretilmektedir.
Kekiğe hoş kokusunu veren timol ve karvakrol adlı maddelerdir. Ayrıca kekiğe acı esansını veren tanen, flavonoid ve terpenoid maddeleridir.
Yaz aylarında doğal ortamından toplanan kekiklerin yaprakları kurutularak yemeklerde özellikle çorba ve etlerde çeşni olarak kullanılır.
Ancak kekik (thyme) yaprakları acı ve kokusu çok keskin olduğu için yemeklere fazla miktarda konulması tadını kaçırabilir.
Kekik türleri bal arıları tarafından çok sevilir ve çok faydalı kekik balını kekiklerin çok olduğu bölgelerde yaparlar.
KEKİĞİN TIBBİ ETKİLERİ VE KULLANIMI
Kekik bitkisi Antik çağlardan beri bedene yararlı etkisinden dolayı kullanılmaktadır. Tüm kekik türlerinin tıbbi etkileri birbirine benzer.
Kekikler;
*İştahı açar
*Sindirimi kolaylaştırır
*Hazımsızlığı giderir
*Gaz gidericidir
*idrar söktürücü etkisi vardır.
*Kuvvetli bir antioksidandır
*Kan dolaşımını hızlandırır
*Bağırsak parazitlerini yok edici etkisi vardır.
*Balgam söktürücüdür.
*Soğuk algınlığı ve nezle gibi mevsimsel hastalıkların terleyerek atılmasına yardımcı olur.
*Sık ve tekrarlayan öksürüğün giderilmesinde yararlıdır.
*Saman nezlesinin iyileştirilmesinde etkilidir.
*Alternatif tıpta bronşit, astım, boğmaca hastalıklarının tedavisinde kullanılır.
*Doku ve damar büzücü etkisiyle çocuklarda diyare ve yatak ıslatma durumlarının iyileştirilmesine yardımcı olur.
*Cilt sağlığını korur, cildi yeniler. Kekik suyu tonik olarak da kullanılabilir.
*Kekik güçlü bir antiseptik bitkidir. İltihaplı yaraların temizlenmesi ve iyileştirilmesinde etkili olur.
*Akne (sivilce) tedavisinde de düzenli kullanımında temizleyici ve iyileştirici etkileri vardır.
*Kekik larenjit (gırtlak ihtihabı), tonsilit (bademcik iltihabı) hastalıklarında da iyileştiricidir. Bunun için kekik yağı sulandırarak ağız ve boğazda gargara yapılır.
KEKİK YAPRAKLARI NASIL KULLANILIR?
Kekiğin faydalarından yararlanmak için, kekik bitkisinin yaprakları Haziran-Temmuz aylarında kurumuş dalların üzerinden elle sıyrılarak alınır.
Bitkinin çiçekli tepeleri ise yaz başından sonuna kadar yağışsız günlerde toplanır. Toplanan yaprak ve kekik başları gölge ve havadar bir alanda kurutulur. Kuruyan baş ve yapraklar elle ufalanır ve cam bir kavanoza konulur. Karışımdan 2 tatlı kaşığı alınıp yarım litre su ile çay demlenir (en az 10 dakika). Bu demlenen kekik çayı gribal hastalıklar için kullanılacak ise 3 kez birer bardak içine 1 çay kaşığı bal konularak tüketilir.
Cilt için kullanacak ise bu çay bir pamuk yardımıyla tonikleme amaçlı cilde sürülür. Kekiklerin damıtılmasıyla elde edilen kekik yağı, sulandırılarak yara ve aknelere harici uygulanır.
UYARI!
Kekiğin içerdiği karvakrol adlı madde bazı bireylerin cildinde kızarıklığa ve yanmaya sebep olabilir. Bu sebepten saf kekik yağı mutlaka sulandırılarak kullanılmalıdır.
COVİD-19 SALGINI İÇİN KEKİK
*Kekik bitkisinin içinde bulunan karvakrol tüm virüslere karşı etkilidir. Etkisini virüsün yapısını bozarak gösterir. Covid virüsü akciğerdeki AC2 proteinine bağlanarak solunum sisteminin ağır hasar görmesine ve akciğer yetmezliğine sebep olmaktadır.
*Karvakrol maddesinin hidroksil grubunun her tür moleküle bağlanma yeteneğinin olduğu biliniyor. Virüs AC2’ye bağlanmak yerine gelip karvakrol maddesine bağlanabilir. Bağlandığı anda o virüs etkili olamayacaktır. Kekik içindeki bu etki sadece koronavirüs için değil tüm virüsler için geçerlidir.
Kekik; çayı, suyu ve yağı kullanılabilecek antiviral bir bitkidir. Koronavirüsten korunma yollarından biri olarak işaret edilen kekik el, yüz, boğaz temizliğinde kullanılabildiği gibi kekik suyu yüzey dezenfektanı olarak da kullanılabilir.
