Gülgiller familyasından olan kuşburnu (yabani gül) tüm bahçe güllerinin de atasıdır.
Ülkemizde orman açıkları, kayalık, kırsal bölgeler ve yol kenarında 1-3,5 metre kadar boylanan, gövdesi ve dalları dikenli küçük bir ağaç türüdür.
Kenarları dişli oval şekilli 5-7 küçük yapraktan oluşan yaprakları ilkbahardan başlayıp yaz boyunca açar.
Açık ve ya koyu pembe bazen küçük ve ince yapraklı güzel kokulu çiçekleri vardır.
Kuşburnunun çiçekleri olgunlaşınca, taç yaprakları dökülür ve kuşburnu denilen 1,5-2 santimetre uzunlukta parlak kırmızı meyveleri ortaya çıkar. Gerçekte yabani gül bitkisinin meyvesi, kuşburnunun içindeki beyaz renkli tüylü çekirdeklerdir.
Kuşburnunun bileşiminde özellikle C vitamini ile tanen, pektin, karoten, meyve asitleri ve yağlar bulunur. Bu kuşburnu meyvesi taze ya da kurutulmuş olarak kullanılır. Ayrıca kompostosu, reçeli, şerbeti, ezmesi ya da pekmezi yapılarak da tüketilir. Çay gibi demlenerek de içilir.
KUŞBURNU (Rosa Canina) FAYDALARI VE KULLANIMI
*En kuvvetli doğal C vitamini kaynağıdır. Enfeksiyon ve soğuk algınlığına bağlı hastalıklara karşı vücudun direncini arttırır.
* Hafif müshil etkisi vardır. Bağırsakları ve metabolizmayı hızlandırır ve kilo vermeye yardımcı olur.
*İdrar söktürücü ve detoks etkisi vardır.
*Bedendeki güçsüzlük, halsizlik, bitkinlik durumlarına karşı kullanılması önerilir.
*İshal durumunda bağırsak fonksiyonlarını düzenleyici ve ishali durdurucu etkisi vardır.
*Safra kesesi, böbrek, mesane rahatsızlıkları ve idrar yolu enfeksiyonlarına karşı kullanılması önerilir.
KUŞBURNU NASIL KULLANILIR?
Kuşburnu (Rosehip) bitkisinin faydalarından yararlanabilmek için; olgun kuşburnu meyveleri sonbaharda toplanır.
*5 tatlı kaşığı dolusu kuşburnu ortalarından kesilip 2 su bardağı suya konulur.
*Su kaynama noktasına kadar ısıtılır.
*Kaynamaya başlayınca ateş kısılarak 20 dakika daha kaynatmaya devam edilir.
*Tüylü çekirdeklerinin ayrılması için süzülür.
*Hazırlanan kuşburnu suyunun kararında istenildiği kadar içilebilir.
*Tadı hoş gelmez ise kaynamaya başlayınca hemen içine isteğe bağlı istenilen miktarda bal ya da şeker katılarak şurup haline getirilip içilebilir.
Yöresel Kuşburnu Marmelatı Nasıl Yapılır?
3 kilo kuşburnu, 2 litre su ve 1,5 kilogram toz şeker üzerinden tarifi vereceğiz. Sizler isterseniz elinizdeki kuşburnu miktarıyla doğru orantılı olacak şekilde miktarları azaltıp arttırabilirsiniz.
*Kuşburnu marmelatı hazırlanırken düdüklü tencere yerine, normal çelik tencere kullanılması önerilir.
*Kuşburnunun ince kabuklu ve etli olması marmelatın kıvamını ve lezzetini etkileyecektir. Seçiminizi buna göre yapmanız lezzetli bir marmelat elde etmeniz için ikinci husustur.
*Meyvelerin sapı ve uç kısımındaki tüylü kısımları kesilir.
*İki ucu da kesilmiş meyveler güzelce yıkanır ve tencereye alınır.
*İçine suyunu da ekleyip 1 saat kapağı kapalı şekilde kaynatılır.
*Yumuşayan kuşburnular tencere içinde ezilir.
*Yumuşayıp ezdiğimiz kuşburnuları ince bir süzgeçle ezerek süzülür.
*Süzgeçten ezerek süzme işlemi tahta kaşıkla yapılması önerilir.
*Süzgecin delikleri tıkanır ise süzgeci yıkayarak işleme devam edilir.
*Süzgecin üzerinde kalan posa için azar azar su ekleyerek tencereye aktarma işlemi sağlanır.
*Süzme işlemi bitince süzgeç yıkanır ve başka bir tencereye tekrar süzgeçten geçirme yapılır. (2. Kez süzgeçleme)
*2. Süzme aşamasından sonra, tüm püre ince gözenekli bir bez yardımıyla küçük tüy ve dikenlerinden ayırmak için tekrar süzülür.
*Artık marmelat için kuşburnu kaynamaya hazır.
*Şeker ekleyip ateşe konulur.
*Yarım saat boyunca orta ve kısık ateş ayarı yaparak karıştırarak kaynatmaya geçilir. Bu sırada üzerinde oluşan köpükler alınır ve atılır.
*Kıvamı koyulaşınca (bir mermer tezgahta ya da çelik kaşıkta soğutularak kıvamı kontrol edilir) kavanozlara alma vakti gelmiştir.
*Marmelat sıcakken kavanozlara alınır, kavanozların kapağı kapatılıp kuru bir havlu üzerine ters çevrilip konulur.
Marmelatınızı sabahları kahvaltıda çay olarak da tüketebilirsiniz.
