Ballıbabagiller ailesinden olan lavantaların ana vatanı Akdeniz bölgeleridir. Lavandula cinsi lavantalar kışın yapraklarını dökmez.
Lavantalardan bazıları ülkemizde de yetişmekte olup en yaygın türü İngiliz Lavantasıdır. İngiliz Lavantası 1 metre boya ulaşan, gövdesi dörtgen kesitli, yeşil renkli ve hoş kokuludur. Bitki ikinci yılına girdiğinde gövdesi odunlaşır.
Griye çalan, ince uzun, güzel kokulu yaprakları olan İngiliz lavantasının uzun sap kısmının ucunda seyrek başaklar halinde görünen, yaz aylarında açan, çok hoş kokulu, lavanta mavisi renginde çiçekleri vardır.
Lavantaya güzel kokusunu veren, yaprak, çiçek ve gövdesinde bulunan küçük yıldızımsı tüyleridir.
Lavanta bitkisinin sonbaharda olgunlaşan küçük meyvelerinin her tanesinde dörder adet fındık şeklinde tohumu bulunur.
Güneşli ve açıklık alanlar, sulak, kireçli ve kumlu topraklarda yetişen tohumlarıyla ya da sonbaharda gövde çeliklerinin alınmasıyla yahut bitki kökünün bölünmesiyle çoğalır.
Lavanta bileşiminde içinde organik asitler bulunan uçucu yağ ile glikozitler, alkaloitler ve tanen gibi maddeleri içermektedir.
Lavantada bulunan uçucu yağın damıtılmasıyla elde edilen lavanta esansı kozmetik, parfümeri endüstrisinde hammadde olarak kullanılmaktadır.
Lavanta çiçekleri ve yaprak bulunduğumuz ortamlara güzel koku verir. Torbalara konularak odaların havasını ferahlatır.
LAVANTA FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKİLLERİ
*Sinir yatıştırıcı olarak kullanılan lavanta özellikle anksiyete, kaygı bozukluğu, depresyon ve psikolojik rahatsızlıklarla ilgili öfke kontrolsüzlüğü ve gerginlik durumlarında yatıştırıcıdır. Ruh sağlığına iyi gelir.
*Uykusuzluğa iyi gelir.
*Strese bağlı baş ağrılarını keser.
*Yorgunluk, bitkinlik ve güçsüzlük durumlarında merkezi sinir sistemini rahatlatır. Bedene zindelik verir.
*Spazm çözücü ve sindirim sistemini rahatlatıcı etkisi vardır.
*Saman nezlesi, soğuk algınlığı gibi mevsimsel hastalıkların çabuk atlatılmasını sağlar.
*Mide bulantısını bastırır ve kusmayı engeller.
*İdrar söktürücü, ödem attırıcı etkisi vardır.
*İnatçı öksürüğü kesmek ve ateş düşürmek amacı ile de kullanılması önerilir.
LAVANTANIN BU ETKİLERİNDEN YARARLANMAK İÇİN;
*Lavantanın taze dalları iyice çiçek açtığında yani yaz başlarında toplanır.
*35-42 santigrat dereceyi aşmayan gölge yerlerde kurutulur.
*Kuruyan sürgün ve çiçekler kırılıp, küçük parçalara ayrılır.
*Bu kuru karışımdan 1 su bardağı sıcak suya, bir tatlı kaşığı olacak ölçülerde 10 dakika bardağın ağzı kapatılarak demleme yapılır.
10 dakika demlendikten sonra hazır olan lavanta solüsyonu öğlen ve aksam birer bardak sıcak ya da ılık olarak tüketilir.
Diğer faydaları ise;
*Romatizma, burkulma ve kırık yerlerin ağrılarını rahatlatması,
*Akneli cildi temizlemesi
*Hassas ciltler içinde ferahlatıcı ve yatıştırıcı tonik olarak kullanılmasıdır.
LAVANTANIN BU ETKİLERİNDEN YARARLANMAK İÇİN;
Lavantanın çiçeklerinin damıtılmasıyla elde edilen ya da piyasada satılan lavanta yağı; yalnızca şikayet edilen yerlere elle ovularak dıştan uygulanır. Lavanta yağının cilt tarafından iyice emilmesi sağlanır. Hassas ciltler için bu uygulama duş suyuna karıştırılarak yapılır.
Güçlü kokusu ve aroması ile de sivrisinek ve güve gibi böcekleri uzaklaştırır. Bunun için bez bir torbanın içine lavanta çiçeği ve yaprakları konulup saklanacak tekstil malzemelerin içine konulabilir. Böcekler içinde aynı şekilde torbalanıp evin odalarına asılabilir. Hem hoş kokusu ile rahatlatır hem de yoğun kokusu ile böceksavardır.
Gebelik sonrası doğum kilolarını vermenin ardından ya da hızlı kilo alıp vermeye bağlı vücutta çatlaklar oluşmuş ise lavanta yağı ile cilt üzerine masaj yapılır. Tabi ki bu tür sorunların egzersize de ihtiyacı vardır. Sadece lavanta yağı ya da sadece egzersiz yeterli gelmeyebilir. İkisinin de uygulanması önerilir.
Cilt sıkılaştırıcı tonik olarak lavanta doğru bir tercihtir. Lavanta çayı şeklinde demleyerek elde edilen su, temiz bir cam kavanoza alınır. Sabah ve akşam kullanır. Hazırlanan bu tonik en fazla 5 gün kullanılmalıdır. 5 gün sonra yeni solüsyon hazırlanarak kullanıma devam edilmesi önerilir.
