Bileşikgiller familyasından olan andızotu 1-2,5 metre kadar boya ulaşabilen çok yıllık dayanıklı otsu bitkidir. Dışı koyu kahverengi, kalın yumrulardan oluşan rizom kökünün içi, açık renkli, muz kokulu ve krem gibi yumuşaktır. Bitkinin yuvarlak kesitli yeşil renkli ve tüylü kalın gövdesinin içi de beyaz renkli, süngersi yumuşak bir özle doludur. 40-45 santim uzunluklu kenarları kaba dişli ve sivri uçlu yapraklarının üzeri yeşil, yaprak altlarının yüzeyi ise tüylü ve gri renkli görünür.
Papatyaya benzeyen çiçekleri vardır ve yaz aylarında açar. Bu çiçeklerden silindir biçimli tohumları oluşur ve tohumların bir ucunda tüy öbeği vardır. Güneşli, nemli ve bitek toprakları seven andız otu, tohumlarının dökülmesiyle çoğalır.
Andız otu %40’ a varan oranda insülin ile helenin adı verilen triperpen ve acı maddeleri içerir. Bazı yerlede bitkinin hoş kokulu kurumuş kökleri çiğ olarak ya da kök sebzeleri gibi pişirilip yenmektedir. Ancak acı tadı vardır.
ANDIZ OTU FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKLİ
- Sağlığa yararları açısından Avrupa’da uzun yıllardır tüketilen andız otunun;
- Tadı acı ve midevidir. İştah açıcı ve safra söktürücüdür.
- İdrarı arttırıcı etkisi vardır.
- Terleticidir. Nezleyi keser göğsü yumuşatır. Öksürüğü hafifletir. Özellikle çocuklarda rahatsız edici bronşit hastalığına çok faydalıdır.
- Geçmişte verem tedavisinde de kullanılmıştır.
- Bronşitle beraber görülen astım ve anfizem durumlarında rahatlatıcı etkisi vardır.
Bu faydalarından yararlanabilmek için;
Andız otu nasıl kullanılır?
Andız otunun yumru kısımları sonbaharın başı ve ortası gibi toprak altından kazarak çıkarılır. İyice temizlenip parçalanır. Bu parçalar güneş altında ya da 50- 70 derece (fırın gibi) yapay ısıda kurutulur. 1 tatlı kaşığı kök parçaları alınarak 8-10 saat kadar 1 su bardağı soğuk suda bırakılır. Daha sonra içinden kök parçaları çıkarılıp ısıtılır. Günde 3 kez birer bardak sıcak olarak içilir.
- Andız otu aynı zamanda yara iyileştiricidir.
- Antiseptik etkisi de vardır.
Bu etkileri için yukarıdaki tarifini verdiğimiz andız otu suyu şikayetli yerlere dıştan kompres yaparak uygulanır.
Andız otu gün içerisinde fazlaca içilirse mide bulantısı ve halsizlik yapabilir.
Gebelikte kesinlikle kullanılmaması gereken otlardandır.
