YENİDOĞAN VÜCUT ISISININ KORUNMASI NASIL YAPILIR?
Bebek için en uygun ortam ısısı 22 ile 26 derece arasındaki odadır. Bebekler 2-3 aylık olana kadar ısı değişikliğinden çabuk etkilenirler. Açık kapı ya da pencerelerden hava akımı almamasına dikkat edilmelidir. Bebeğin yüzü kızarmış ise çok ısınmış olabilir. Soluk mor ise bu onun üşüdüğünü gösterir. Ortam sıcak ise bebeğin giysileri ve örtüleri hafifletilir. Serin ortamda ise başlık ve eldiven giydirir. Vücut ısısının korunması için alınan kıyafetlerin uygun boyutta olması vücutlarının her yerini sarması gerekmetedir. Mümkünse odada termometre bulundurulmalıdır.
YENİDOĞAN BESLENMESİ NASIL OLMALIDIR?
Bebeginizi ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslemeniz en sağlıklı beslenmedir. Anne sütü dışında hiç bir besin vermenize gerek yoktur. Hastaneden eve gittiğinizde ilk bir hafta bebeğin beslenmesi düzensiz olabilir. Bu durum gayet normaldir. Önemli olan bebeğiniz her ağladığında memeye tutturup emzirmenizdir. Dikkat edilmesi gereken emzirme aralıklarının iki saati aşmamalıdır. Ağlamasa bile en fazla 2 satte bir bebek memeye tutulmalıdır.
Bazen bebek uyuyor olursa, uyandırmakta zorlanabilirsiniz. Bu durumda altını değiştirmek, kıyafetlerini değiştirmek, yüzünü kaynamış ılımış su ile yıkamak uyandırmanıza yardımcı olacaktır. Bebeginizi emzirirken rahat bir yere oturmanız ve kendinizi rahat hissetmeniz önemlidir.
Emzirme esnasında salgılanan prolaktin hormonu sebebi ile uykunuz gelebilir. Bu sebepten yanınızda birinin bulunması iyi olacaktır.
Bir emzirme sırasında her iki memeden de emzirmeniz gerekir. İlk 20 dakikadan sonra bebek hala emiyor olsa bile bebek ikinci memeye alınmalı ve emdiği kadar ikinci göğüste tutulmalıdır. Bir sonra ki emzirme en son emzirdiginiz göğüsten başlamalıdır.
Bebeği tek memede çok uzun tutmanın faydası olmadığı gibi meme başı çatlaklarına ve morarmaya yol açar. Bebeğinizi emzirken memenin renkli kısmının tamamının bebeğin ağzına tutturulması gerekir. Beslenme sonrası bebeğinizi sağ ya da sol yana yatırınız. Bu bebeğin kusması olursa nefes borusuna,mide geleninin kaçmasını engelleyen yatış pozisyonudur.
YENİDOĞAN BESLENMESİNDE ANNE SÜTÜ YETERLİLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Göğüsteki dolgunluk emzirme sonu geçiyorsa, bebeğin ağlaması, kucağa alma durumunda memeden süt akıyorsa, emzirirken bebeğin yutma sesi duyulursa, emzirme sonrası bebeğin doğduğuna dair bulgular varsa, günde en az 6 ıslak 4 kakalı bez çıkıyorsa anne sütü yeterlidir.
ANNE SÜTÜNÜN AVANTAJLARI NELERDİR?
Anne sütü bebeğin yaşına uygun olarak salgılanır. Doğal, taze ve mikropsuzdur. İshal başta olmak üzere pek çok hastalığa karşı koruyucudur. Alerji yapmaz ve bebeği alerjiye karşı korur. Bebeği şişmanlıktan korumakla beraber, annenin doğum sonrası kilolarını kolayca vermesini sağlar. Hazır ve ekonomiktir.
Anne ile bebek arasında iletişimi sağlar. Sevgi bağının oluşturulmasında ve korunmasında önemli rol oynar. Anne sütü ile beslenen bebeklerin zeka gelişimleri daha hızlı olur. Sindirimi kolaydır ve böbrekleri yormaz. %100 olmasada doğum kontrolünü sağlar. Bilimsel olarak emziren anneler daha az meme kanseri ve yumurtalık kanserine yakalanırlar.
ANNE SÜTÜ NASIL SAKLANIR?
Derin dondurucuda 3 ay
Buzdolabında 3 gün
Oda sıcaklığında 3 saate kadar saklanabilir.
Anne sütü asla ısıtılarak verilmemelidir.
Bebeği beslemeden önce 1-2 saat oda sıcaklığında bekletilerek verilir. Beslenme esnasında bebeğin rengi ve hareketlerini doğru gözlemlemek gerekir. Sağlıklı bir bebeğin rengi pembedir. Bebeğin renginde hastane çıkışına göre sararma veya soluklanma gözlerseniz doktorunuza başvurmanız gerekir. Beslenme sırasında bebeğin ağız ve burun çevresinde morarma olursa beslenmeyi kesip doktorunuza başvurunuz.
BEBEĞE NASIL GAZ ÇIKARTTIRILIR?
Bazı bebekler emzirirken az ya da çok miktarda hava yutabilir. Bebeğin ilk göğüsü etmmesinden sonra ve tüm beslenme bittikten sonra gazının çıkartılması yararlı olur. Bebeğin gazının çıkarılmasının en kolay yolu, onun midesini omzuna gelecek şekilde kendimize yaslamak ve sırtını hafifçe sıvazlamaktır.
YENİDOĞAN BEBEĞİN KUSMASI NORMAL MİDİR?
Yenidoğan bebekler her beslenme sonrası gaz çıkarma esnasında, aldıkları anne sütünün bir kısmını çıkarabilirler. Bu durum gayet normaldir. Ne zaman ki bebeğiniz beslenme ile hiç ilgisi olmayan bir saatte ise hiç ses çıkartmadan ağzını açıp karşıya doğru fışkırır tarzda kusarsa mutlaka doktorunuza başvurunuz.
YENİDOĞAN ENFEKSİYONUNUN ÖNLENMESİ İÇİN NELER YAPILMALIDIR?
Yenidogan bağışıklık sistemi gelişmediği için enfeksiyona yatkındır. Anneler bebeğe dokunmadan önce ve sonra 20-30 saniye ellerini yıkamalıdır. Eller yıkandıktan sonra bebeğe dokunana kadar başka bir yere dokunması tehlikeli olabilir. Bebeğe dokunan herkesin tırnakları kesilmiş olmalıdır. Anne kendi hijyeni ve bebeği enfeksiyonlardan korumak için her gün duş almalı ya da göğsünü sabunla yıkamalıdır. Böylece bebek anneyi emmesi sırasında enfeksiyondan korunmuş olur. Yenidoğanda öncelikle göz, göbek, perine ve ağız enfeksiyon noktalarıdır. Bu noktalar enfeksiyon yönünden korunmalıdır. Bebeğin çevresi olabildiğince temiz tutulmalıdır. Bebek için kullanılan tüm araçlar ayrı olmalıdır.
YENİDOĞAN ALT BAKIMI NASIL YAPILIR?
Doğumu takiben zorunlu haller dışında bebeğinizin alt bakımını yaparken ıslak mendil kullanmayınız. Bunun yerine ılık suyla ıslanmış pamuk daha sağlıklıdır. Özellikle kız bebeklerde silme önden arkaya doğru gerektiği gibi yapılmalıdır. Alt temizliği mutlaka emzirmeye başlamadan önce yapılmalıdır. Emzirme sonrası bebeğin altı değişirse midesine baskı artacağı için kusma riski artacaktır. Anne sütü ile beslenen bebeklerin kakası sık ve sulu kıvamdadır. Eğer bebeğiniz arka arkaya kaka yapıyorsa ve kakasının kıvamı sıvımsı ve içinde partikül yoksa doktorunuza başvurunuz.
YENİDOĞAN BEBEĞİN PİŞİK OLMAMASI İÇİN NELER YAPILMALIDIR?
Kısa aralıklarla bebeğin altını açık bırakarak havalandırın. Her idrar ya da kaka yapışında perine bölgesini ıslak bez ya da pamukla silin. Bebeğinizin altını ıslanınca hemen değiştirin. Ishal olan bebeklerin perine bölgesini tamamen yıkayın. Yıkadıktan sonra mutlaka kurulayın. Aspirasyon ve akciğer sorunları gelişeceği için perine bakımından sonra pudra kullanmayınız. Enfeksiyon ve pişik gelişmiş bölgeye Zeytin yağı kremi hazırlayıp her alt temizliğinden sonra sürebilirsiniz.
YENİDOĞAN BEBEĞİN GÖZ BAKIMI NASIL YAPILIR?
Bebeğinizin gözlerini temizlemek için serum fizyolojik (eczaneden alınız) ve steril gazlı bez kullanabilirsiniz.
Göz dibine bir damla serum fizyolojik damlatıp gazlı bez ile içten dışa tek hareketle temizlik yapılır. Aynı hareket 2 kez tekrar edilecekse ikinci gazlı beze geçilir. Gözlerde aşırı çapaklanma, kızarıklık, kaşıntı varsa doktorunuza başvurunuz.
YENİDOĞAN BEBEĞİN GÖBEK BAKIMI NASIL YAPILIR?
Bebeğinizin göbeğini kuru tutmalı ve altını bağlarken bezin dışında bırakmalısınız. Böylece göbeğin hava alması sağlanmış olur. Eger göbekte kızarıklık, akıntı,kötü koku varsa doktorunuza başvurunuz.
YENİDOĞAN BEBEĞİN BURUN TIKANIKLIĞI NASIL AÇILIR?
Yenidoğan bebeklerin burnu sıkça tıkanabilir. Bunun için burun deliğine 4-6 defa her burun deliğine 1 cc serum fizyolojik damlatıp kucağa alıp yüz üstü tutarak hafif hafif sırtına vurulabilir. Bu işlemi emzirmeden önce yapmanız daha doğru olacaktır. Aksi halde tok karnına yapılan burun yıkama işlemi bebeğinizi kusturabilir. Ayrıca tıkalı burunla bebeği göğüse tutmak emmesini engelleyebilir. Sütün akciğere kaçmasına sebep olabilir.
YENİDOĞAN BEBEĞE NASIL BANYO YAPTIRILIR?
Oda sıcaklığı üşümeyi önlemek için yaklaşık 24-25 derece banyo suyu ise 37-38 derece olmalıdır. Banyo suyunun sıcaklığı en iyi bilek içi ile kontrol edilir. Banyo için gerekli malzemeler önceden hazırlanır. Yenidoğan bebek için pudra kullanılması önerilmez.
Bebeğin göbek kordonu düşene kadar banyo yatırmayınız. Banyosunu göbeği düştükten 2 gün sonra yapabilir. Haftada 2 ya da 3 kez banyo yeterlidir.
YENİDOĞAN BEBEĞİN GİYDİRİLMESİ NASIL OLMALIDIR?
Bebeğe kıyafet alırken, pamuklu, kolay giydirilebilen, çıt çıtlı ayak kısımları patikli, önden iliklenen kıyafetler tercih edilmelidir.
YENİDOĞAN BEBEK ODASININ HAVALANDIRILMASI NASIL YAPILIR?
Bebeklerin odası hava kirliliği olmadığı zamanlarda her gün en az 15 dakika havalandırılmalıdır. Odasının temizliği her gün yapılmalı, temizlik ve havalandırma sırasında bebek başka odaya alınmalıdır.
YENİDOĞAN YATIŞ POZİSYONLARI NASIL OLAMALIDIR?
Bebegin dönüşümlü olarak sağ ya da sol yana yatırılması en sağlıklı yatış pozisyonudur. Eğer bebeğiniz ile aynı odada ve müdahale edecek kadar yakın iseniz yüzüstü ya da sırt üstü yatırabilirsiniz. Bunun nedeni bebeğin kusup, mide gelenini aspire etme riskidir. Bu duruma karşı her zaman tedbirli olmak gerekir.
BEBEK BAKIMI İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR
1. Bebeklere doğumdan sonra neden K vitamini iğnesi yapılır?
BEBEK doğduğunda sindirim sistemi yoluyla besin alamamış olduğundan K vitamini yapabilme kapasitesi yoktur. Bu nedenle kanamaya yatkındır. Bu yüzden doğumdan sonra hemen K vitamini iğnesi yapılır. Eğer verilmezse bazen ciddi kanamalara sebep olabilir.
2. Bebeğin topuğundan neden kan aldırıyorum?
Bebeğin beslenmesinden 24 saat sonra yoğundan alınan kan, bebekte zekâ geriliğine yol açan fenilketonüri hastalığının erken teşhisi için önemlidir. Hayatın en geç 2. ayında tanı konursa, özel diyet mamalar ile tedaviye alınır çocuk normal gelişimini sürdürebilir.
3. Bebeğime vitamin olarak ne vermeliyim?
D vitamini dışında doğada ne kadar vitamin varsa, anne sütü ile bebeğe geçer. D vitamini anne sütü ile geçmediği için ağızdan damla şeklinde verilmelidir. Bunun dışında hic bir vitamine gerek yoktur.
4. Bebeğim sarılık olursa ne yapacağım?
Sarılık, yenidoğanda doğumdan sonraki ikinci günden itibaren ortaya çıkar. 1 hafta 10 gün içinde kaybolur. Bu durum normaldir. Ancak anne ile bebek arasında kan uyuşmazlığı varsa daha ilk günden bebek sarardıysa, kollar, bacaklar, el ve avuç içlerinde bile sarılık varsa derhal doktora başvurulmalıdır.
5. Bebeğin başında konak olunca ne yapılmalı?
Bebeklerde aşırı miktarda üretilen yağsı maddelerin birikimi sonucunda, kuru cilt kabukları halinde, şapka gibi kafa derisini kaplayan, beyaz ya da sarımsı kahverengi tabaka oluşur. Iyi bor bakım sonucu ( banyodan 2 saat önce zeytin yağı kremi ile hafif masaj yapıp bekleterek) tedaviye gerek duymadan hastalığı geçirebilir.
6. Bebeğin hıçkırığı olunca ne yapılmalıdır?
Yenidoğan bebeklerin hemen hemen her beslenmesi sonrası hıçkırık tutar. Geçirmenin en doğal ve güvenli yolu bir kaç dakika kadar daha emzirmeye devam etmektir. Limon, su, v.s verilmemelidir.
Sağlıkla yaşayın…
