Çay çaygiller ailesinin örnek bitkisidir. Anayurdu Çin ve Güneydoğu Asya olan çay, günümüzde tropikal ya da tropikal olmayan bir çok yerde, farklı kültürlere özgü yetiştirilmektedir. Ülkemizde Doğu Karadeniz bölgesinde Rize ve çevresinde çay üretimi yapılmaktadır.
Çay başlıca 3 ana türü olan ve bu türlerden elde edilmiş melezleri olan, boyları 20 metreyi bulan ama sürekli budanarak boyu kısaltılan, böylelikle ortalama boyu 1.5-3 metre olan çok yıllık ağaçlardır. kısa saplı almaşık dizili, derimsi yapılı, uzunca ve sivri uçlu, kenarları dişli yaprakları vardır.
Çiçekleri beyaz; bazı türlerde hafif sarı ya da pembemsi renkli ve hafif kokuludur. Bitkinin meyvesini taşıyan tohumları odunsu yapılı, üç gözlü ve kapsül şeklindedir. Çay bitkisi yılda ortalama 1,500 mm’lik yağış alan iklime ihtiyaç duyar.
Doğrudan güneş gören asitli, derin süzek ve özellikle kireçsiz toprakları sever. tohumlarıyla ya da gövde çelikleri ile çoğaltılır. Dünya da en çok tüketilen içeceklerden biri olan çay, bitkinin yapraklarının toplandıktan sonra, çeşitli işlemlerle, mayalanmadan kavrulması, kurutulması, soldurulması, kıvrılması sonucu elde edilen ürünün demlenmesi ile hazırlanır. Kara ( siyah) ya da yeşil çay denilen iki önemli türü vardır. En çok siyah çay tüketilir.
Çay yapraklarında, kafein, tein, teofillin, teobromin alkolitleri, tanen, uçucu yağ ve az miktarda B vitamini bulunur. İnsanı çay tiryakisi durumuna getiren, çayın içinde ki kafein ve tein denilen maddelerdir.
ÇAYIN FAYDALARI NELERDİR?
Aşırı içilmemek koşulu ile sinirleri ve insan vücudunu uyarmada olumlu etkileri vardır.
Mideyi rahatlatır. Sindirimi kolaylaştırır.
Peklik vericidir. özellikle yeşil çay hem iştah kapatır hem de ishale iyi gelir.
Terleticidir. Sıcak havalarda şekersiz içildiğinde sıcağa karşı dayanıklılığı arttırır.
Önemli bir sağlık sorunu yoksa günde 6 fincana kadar içilebilir.
ÇAY NASIL DEMLENİR?
1-1,5 litre kadar su kaynatılır.
Demliğe konulan 3-4 çay kaşığı çayın üzerine kaymayan su ilave edilir. Geri kalan suyun çaydanlıkta ve kısık ateşin üzerinde kaynatılmasına devam edilir. Çay en az 20 dakika demlenmelidir.
ENFEKSİYON KAPMIŞ GÖZE ÇAY KOMPRESİ UYGULAMASI NASIL YAPILIR?
çayın doku büzücü ve mikrop kırıcı özelliği vardır. Yukarı da anlatıldığı gibi demlenmiş çaydan, temiz, steril spançlar çay ile ıslatılır ve ılık halde göze kompres yapılır. göz enfeksiyonları ve kızarmalarına iyi gelir.
VÜCUTTA ÇIKAN SİVİLCELER NASIL GEÇER?
Gün aşırı demlenmiş çayı banyo suyuna koyarak duş almak ve duş sırasında çayla kese yapmak vücudun kol, sırt, kalça kısımlarında çıkan sivilcelerini azaltarak yok eder.
ÇAYIN ZARARLARI NELERDİR?
Çayın aşırı miktarda tüketilmesi, uykusuzluk ve kalp çarpıntısına sebep olabilir. Yüksek tansiyon, kalp ve sinir hastalığı ve böbrek taşı sorunu olanlar çaydan uzak durmalıdır. Yüksek tansiyon ve kronik böbrek hastalarında egzersiz nasıl yapılır?
Sağlıkla yaşayın….
